“Şiir nedir, ne değildir? diye çok sordum kendime . Çok tanım ve açıklama yazdım kendimce. Çok da yazı ve kitap okudum. Yine de kesin bir şiir tanımım yok. ” diye anlatır Yusuf Çotuksoken kitabının önsözünde.

İçinizde şiir yazmayan , şiir karalamayan kimse var mıdır acaba? Eli kalem tutan herkes, en azından deneme yapmıştır. Bunlara şiir denemez elbette.

” Ben kendimi ozan/şair olarak tanımlamıyorum, öncelikle iflah olmaz bir şiir okuruyum” diyen ozan arkadaşımız şiire küçük yaşlarda ilgi duymaya başlar. Uzun yıllar yazar. Yazdıkları defterlerde, kitap arasında unutulan kağıtlarda kalır. Emekli olunca defterleri karıştırmaya , kitapları ayiklamaya başlar. Güncellemeler yapar. Onlardan seçtiklerini bilge dostu Kemal Bek okur ve yayına hazırlar. Ortaya ” Ezgilenir Sevgiler” adlı özgün bir şiir kitabı çıkar.

Bir solukta okudum bu ilginç kitabı. Kendi gençliğinden, gençliğin verdiği aydınlanma savaşımından esintilere rastlıyoruz: Anılarımız Yeter adlı şiirinde;

” sevgi dokuduk seninle bunca yıl,

özgürlük, barış, emek uğruna

sevgiye barışa katıp

onurlu kavgalarda yoğrulduk”

dizeleriyle ne güzel , ne özlü anlatır verilen mücadeleyi. Verilen mücadele o denli onurlu, o denli kutsal , o denli emek isteyen bir uğraş . Her güzel işte olduğu gibi bu kutsal uğraşı da baltalar egemenler.

Onurlu, dirençli mücadelenin sekteye uğraması ozanı derinden etkiler. Şöyle anlatır o günleri:

” saksıya barış tohumları ektik seninle

gözyaşlarımızla , terimizle suladık, büyüttük,

tam çiçeğe duracakken

zalim bir el kırıverdi dibinden.”

Aydınlanmadan yanadır ozan. Günebakanlar gibi güneşe dönüktür hep yüzü. Karanlıktan korkar.

” Gecelerden korkarım hep

içimden gemilere binip

güneşe yolculuk etmek geçer”.

Melih Cevdet Anday, ” bilinen sözcüklerle bilinmeyen sözler yaratma sanatı ” diye tanımlar şiiri. Gül, şiirimizin en çok kullanılan kavramlarindandir. Gül adının geçmedigi şiir yok gibidir. Ozanımız, çok bilinen bu sözcükle özgün bir anlatım yaratmıştır. Gül sözcüğü ile her duyguyu farklı biçimde yansıtmıştır.

” sevgiye kırmızı gül

barışa beyaz gül

dostluğa sarı gül

umuda pembe gül

hoşgörüye mor gül

acıya siyah gül

yaşama sevincine yeşil gül.”

Şiirlerinin teması yalnızlık, kardeşlik, barış, umut, sevgi, insan gibi evrensel değerlerdir. “Haydi gel ” şiirinde bu temaları somut biçimde görebiliriz. Örneğin,

” kağıttan gemiler yapalım

umuda yolculuğa çıksın ‘ dizelerinde umudu,

” sevgi bulutu oluşturalım

yağsın tüm insanların üstüne ” dizelerinde sevgiyi, insanlığı,

” haydi gel , el ele verelim

kardeşliği perçinleyelim her yerde” dizelerinde kardeşliği işler. En çok da umudu büyütür, umudu yeşertir, umuda olan inancını dile getirir.

” çok yakında benim ülkemde de

uyanacak insanlar, derin uykularından ” dizelerinde anlatır.

Yaşama bağlıdır, yaşama sevincini iliklerine dek yaşar, yaşatır.

” Yaşamak istiyorum,

her sabah yeniden

doğmuş gibi” dizeleriyle yaşama her gün yeniden doğar. Yeni umutlarla, yeni güzelliklerle başlar yeni güne.

” Yaşam büyük bir şiirdir ” ozan için. Türlü güzellikleri barındırır içinde. Tıpkı lirik, dramatik, pastoral şiirler gibidir yaşam. Coşkulu, doğal, yasamsaldır. Kimileyin de bireyseldir, toplumsaldır, evrenseldir. Yasama sevincini yitirmemeli, sürekli canlı tutmalıdır insan.

Bir arayış içindedir ozan. Aradığı hep güzelliktir, sevgidir, mutluluktur, barıştır. Tüm bunların özünde insan vardır. Yunus Emre’nin” insandan yola çıktım, sonunda yine insanı buldum” dediği gibi ozanın da aradığı insandır. Arayış adlı şiirinde; ” hep bir arayış içindeyiz, aradığımız hep sensin : İnsan” diyerek neyi aradığını söyler bize. Çünkü insan olmaz, bu değerlerin hiç birinin önemi yoktur.

Ozan, şiirlerinde benzetme, kişileştirme gibi söz sanatlarını kullanır. Yalnızlığı, kirli mendile, sevdiğinin gözlerini

“camgöbeği renkli gözler” e benzetir; “suskunluğum deniz tuzunda yıkanacak” gibi kisilestirmelere başvurur.

Salt bunlarla yetinmez elbet. Yinelemeler ve çağrışımlardan da yararlanır. Düşlerim , adlı şiirinde bu yöntem ve tekniği kullandığını görürüz.

” bilir misiniz ben hep düş kurarım , rengarenk,” dizesini her bölümün başında yineleyerek güzellik katar şiirine. Bu yineleme bana Orhan Veli’nin İstanbul’u Dinliyorum” şirini çağrıştırdi . Her dizesi ” İstanbul’ u dinliyorum gözlerim kapalı “diye başlar ya . İşte öyle.

Başka başka çağrışımlar da vardır elbette. Yaşamı Ertelemeyin, şiiri buna örnektir.

” göze alalım yaşamayı hem de dopdolu,

yarınlara ertelemeyelim hiç birşeyi ” dizeleri Behçet Necatigil’in ” Sevgilerde ” adlı şiirini çağrıştırdi. Bir şiirindeki ” suyun içinde suya hasret nilüferler ” dizesi Divan ozanlarindan Hayali’yi anımsattı bana. Çok bilinen bir dizesi vardır: ” Ol mâhiler ki derya içredir, deryayı bilmezler (içinde yaşadığı denizi bilmeyen balıklar) dizesini. İçinde yaşadığı ülkenin, dünyanın, evrenin ayırdında olmayan insanlar gibi.

Genelde serbest ölçüyü yeğleyen ozan , kimileyin nazım birimi olarak ikilik ve dörtlüklerle de yazmıştır şiirlerini.Guneş Doğacak şiiri ise ‘mensur şiir ” diye adlandırdığımız düzyazı tarzındadır.

” Türkiye’m, ülkem, ozvarlığım,” dizesinde yurt sevgisini,

” yaşam her sabah

kapılarını yeniden açar” dizelerinde yaşama sevincini ve umudunu,

” gökyüzü ve deniz

bulutlar ve martılar,

dalgalar ve yunuslar,

çay ve simitler…

bir kitabın okunası

yaprakları gibi

İstanbul…” dizelerinde İstanbul sevgisini ve anlatan ozan aynı zamanda güzel Türkçemizin , anadilimizin de tutkunudur.

“Ben kendimi ozan / şair olarak tanimlamıyorum, öncelikle iflah olmaz bir şiir okuruyum…Şiirlerimi okuyunca belki siz de bana hak vereceksiniz” diyecek denli alçakgönüllülük gösteren ozanımız Yusuf Çotuksoken’in şairliğini ölçmek ve yargılamak bize düşmez. Kararı okurlar verecek olsa da bana göre çoktan şairlik mertebesine yükselmiş bile.

Kalemine, yüreğine, usuna sağlık ozan dostum. Kalemin hiç susmasın. Usunla, yüreğinle, bilincinle, yaşama sevincinle yazmayı, üretmeyi sürdür. Aydınlık yarınlar için sizler gibi aydınlık bilinçlere gereksinim var.

Bir kez daha yürekten kutlar; tüm şiir severlere bu kitabı okumalarını salık veririm.