“Corona Bursa Turizmini Vurdu!” Bursa’da gerçekleştirdiği kongreler ile Türkiye ve Dünya’ya Bursa Markalarını tanıtan Hasan Eker’den dikkat çeken uyarı. Eker; “Tedbirler önemli ama tehlike kalkınca alınacak adımları şimdiden planlanmalı” TÜRSAB Genel Merkez Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Hasan Eker corona virüsü nedeniyle etkilenen sektörlerden biri olan turizm sektörüne ilişkin gazetemize değerlendirmelerde bulundu.

“Acentalarınızı Koruyup Kollamalısınız!”

Hasan Eker acentaların genel durumu hakkında ‘’Önceliğimiz insan sağlığı. İnsan sağlığı her şeyin üzerinde tutarken dikkatli olmamız gerekenler var. Yapmamız gereken ödevleri çok iyi yapmamız gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca şirketler de kolay kurulmuyor, kolay devam ettirilmiyor. Hazırdaki tüm kurumlarımızı, ülkemizin temel vergi kaynağı ve lokomotifi olan şirketlerimizi korumak, kollamak da bir nevi görevimiz. Bu virüs tüm dünyayı etkilediği gibi ülkemizi de etkiledi. Hükümetimiz de elinden geldiğince tedbirler alıyor. Bu krizden en çok seyahat acentaları etkilenmiş durumda. Dünyada en çok bu sektör etkilendi. İkinci sırada hava yolları oldu. Çünkü hava yollarının bilet satışlarının büyük bir bölümü seyahat acentalarından oluyor. Üçüncü olarak da otelciler oldu. Bu ilk üçe baktığımızda en çok turizm sektörü etkilendi diyebiliriz. Turizm sektöründe otelcilik en az 35 sektöre direkt etki ediyor. Bir otel kapandığında gıda, enerji, tekstil, inşaat gibi sektörlerin tümü etkileniyor. Domino etkisi gibi bir etkisi var. Ayrıca ulaşım durduğunda ticaret duruyor. Şehir otellerine baktığımızda yüzde sekseni sanayi ve ticaret sayesinde ayakta duruyor. Bu artık ticaretin durduğu anlamına geliyor. Tüm ekonomi etkileniyor. Otelciler nisan, mayısta satış yapamadı belki ama ekim, kasıma öteleyebiliyor. Veya tekstilci şu anda satamadığı ürünü stoklayıp işler açıldığında satabiliyor. Fakat seyahat acentalarının en büyük maliyet kalemi personel olduğu için hiç geliri olmayan, gelirinin de tamamen boşa gittiği bir durum söz konusu. Tüketicilere acentaları korumasını, kollamasını öneriyorum. Hepimiz aynı gemideyiz. Ertelemeyi öneriyoruz. Bizim şu anda yaptığımız ödemeler var ve bunları geri alamıyoruz. Örneğin acentamız bir tur için İtalya’ya ödeme yapmış. Tüketici kanununa göre bir ay öncesinden iptal olursa tüketicinin 14 gün içerisinde geri alma hakkı var. Mücbir sebepler ve olağanüstü hallerde bir gün içerisinde bile iptal etse yine 14 gün içerisinde geri alma hakkı var. Fakat bizim üyemiz o parayı İtalya’daki otelden hemen alamıyor. 45 gün sonra veya 3 ay sonra iade ediliyor. İade edemiyorlar, acentalardan bunun yerine başka grup göndermesini isteyerek ona sayalım diyorlar. Dolayısıyla acentaların kasalarında parayı tuttuğu ve ödemediği sanılıyor. Biz acentaların iadeyi aldığı anda parayı müşteriye iade etmesini istiyoruz. Parasını alamadan tüm müşteriler iade isterse tüm acentalar iflas eder. Şu anda acentaların yüzde 90’ı paralarını alamadıkları için iade edemiyorlar. Turizm istişare kurulu olarak hükümetimize taleplerimizi ilettik. Bunlar SGK, Muhtasar ödemelerin ertelenmesi. KOSGEB kredilerinin seyahat acentalarına yönelik tekrar çıkartılaması. Elektrik, su gibi ödemelerde teşvikler verilmesi. Finansal açıdan acentalarımızın lehine krediler veya bazı vergi ödemelerinin ertelenmesi. Konaklama vergisinin yılsonuna ertelenmesi. Toplam 20 maddeyi hükümetimizden talep ettik. Uluslararası Havayolları birliği ve Türk Havayolları’ndan da özellikle acentalarımıza yönelik ödemelerin biraz geciktirilmesini istiyoruz. Hac ve umre acentalarımız zor durumda. Hac ve umre acentalarımıza yönelik bazı tedbirler alınması gerekiyor. Hükümetimizin acentalarımıza birçok noktada destek vermesi gerekiyor.’’ dedi.

“Virüs Turizm İşçileri Vurdu”

Turizmin ihracata bağlı olmayan, istihdamı destekleyen, tarımı destekleyen bir sektör olduğunu dile getiren Hasan Eker ‘’Nisan ayında havalar ısındığında virüsün azalacağı söyleniyor. Böyle olduğunu varsayalım. Şu anda insanlarda ekonomik olarak sıkıntı var. Kimse iş yapamıyor. İşten çıkartmalar olacak. Acentalar birçok ödemesini gelecek zamana ertelediler. Dolayısıyla hem iç turizmde hem de dış turizmde rezervasyonların azalacağını düşünüyoruz. En iyi ihtimalle bile bu sezon yüzde 40-50’ye yakın bir azalma olacağını düşünüyoruz. En kötü senaryoda, virüsün sürmesi halinde ise bu yılı kaybedeceğimiz anlamına gelecektir. Bundan minimumda etkilenmemiz için olayı çok yönlü düşünmemiz lazım. Şu anda alınan tüm kararlar bilim kuruluna göre alınıyor. Bilim kurulu olaya tıbbi sağlık yönünden bakarak karar alıyor. Fakat sosyolojik, psikolojik ve ekonomik buhran sonucu gelecek ölümler de var. Ekonomik hayatı durduracak kararlar alınmaya devam ederse bunun sonunda iflaslar, işten çıkartmalar ve bunun sonucunda intiharlar, şiddete dayalı bazı yaralanmalar ve psikosomatik hastalıklar sonucu ortaya çıkabilecek ölümler de olabilir diye düşünüyorum. Bu işin ekonomik yönünün de araştırılarak kararlar alınmasında fayda olduğunu görüyorum. Dünya geneline baktığımızda corona virüsü yüzünden ölüm sayıları çok yüksek değil. Tamamen bir ülke karantinası veya hayatın durması sonucu gelebilecek ölümler ve bunun geleceğe yönelik etkileri çok daha ağır olabilir. Bu süreç bence işsizliği artırır. Otellerde turizm sezonu nisan sonuna ertelendi. Bazı oteller mayıs sonu açacağını söylüyor. Yani bir otelin çalışanları üç ay işsiz kalacak. İş yapamayan acentalar personelini çıkartacak. Hac umre acentaları personelini işten çıkartmış durumda çünkü önümüzdeki bir yıl boyunca iş yok. Umarım bu virüs bir an önce biter ve tüm dünya rahatlar. Umarım bu krizi birlik beraberlik içerisinde en doğru kararı vererek atlatırız.’’ ifadelerini kullandı.