Köşe yazarımız Zeki Baştürk makalesinde;

Bugünün değerini ve önemini kavrayalim. Bugünü iyi anlayalım.

Bugün 3 Mart. Yüz yıl önce bugün Öğretim Birliği Yasası ( Tevhid-i Tedrisat Kanunu) kabul edildi. Bu yasaya aynı zamanda üç devrim yasası da denilir. Öğretim Birliğinin sağlanması ile Hilafet de kaldırılmıştır. Evkaf ve Şeriye Bakanlığı da kaldırılarak din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Laiklik ilkesi yaşama geçirilmiştir. Laiklik ilkesinin savunulması bugün bile sakıncalı iken yüz yıl önce uygulamaya konulması ne denli büyük bir eylemdir. Yüz yıl öncesinden yüz yıl sonrasını görebilmektedir. İşte büyüklük budur.

Bu üç devrim yasasından en önemlisi Öğretim Birliği Yasası’dir. Yasanın amacı ülkede bulunan bütün eğitim kurumlarını dönemin Milli Eğitim Bakanlığı olan Maarif Vekaleti’ne bağlanmasını sağlamaktır. Bu yasa ile ülkede var olan çift başlı eğitim-öğretim sisteminin sonlandırılması ve eğitim-öğretimde birlik sağlanması amaçlanmıştır.Parçalanmış ve amaç birliğinden uzak olan öğretim sisteminin düzenlenmesi, Cumhuriyet’in temel gereksinimlerinden biriydi. Bu amaçla bu yasa  çıkartıldı.

Okulların bir kısmı ve medreseler,  Şeriye ve Evkaf Vekâleti’ne bağlıydı. Avrupa tarzında eğitim veren kurumlar ise Maarif Vekâleti’nce yönetiliyordu. Ayrıca devlet denetimi  dışında azınlık okulları ve yabancı devletlerin açtığı okullar da eğitim faaliyetlerinde bulunmaktaydı. Eğitimin içinde bulunduğu bu durum, ülkede kültür çatışmasına yol açıyordu.

Mustafa Kemal, cehaletle savaşın en az düşmanla savaşmak kadar önemli olduğuna inanıyordu. Kurtuluş Savaşı’nın en kritik günlerinde toplanan Maarif Kongresi’nde yaptığı konuşmada çağdaş ve ulusal  eğitimin dayanması gereken esasları belirtmişti.

Öğretim Birliği Yasası ile gelen yeniliklere bir göz atalım:

-Eğitim, devletin işi oldu.

-Millî Eğitim Bakanlığı kuruldu.

-Bütün bilim ve eğitim kurumları bu bakanlığa bağlandı ve eğitimdeki dağınıklık giderildi.

– Öğretim birliği sağlandı.
– Medreseler kapatıldı.

-Çağdaş ve laik eğitimin temelleri atıldı.

-Ulusal kültürün oluşturulması ve kültür birliğinin sağlanması için ortam sağlandı.

Eğitim,  ulusallaşti. Tüm ülkeye yaygınlaşması sağlandı.

Karma eğitimin önü açıldı.

İlköğretim, zorunlu ve parasız oldu. Tüm yurttaşların çocukları okuldan yararlanmaya başladı.

Öğretimde kuramsal bilgilerle  ve uygulamalı bilgi birlikte yürütülmeye başlandı.

Öğretim programları,  sosyal yaşamın gereksinimlerini  ve çağın gereklerini karşılayacak biçimde düzenlendi.

Eğitim ve öğretimde disiplinler arası birliktelik sağlandı.

Öğretmenler, gerçek birer  yol gösterici oldular.

Ülkemizde Cumhuriyet’in ilan ve kabulünden  yalnızca dört ay sonra eğitim birliğinin başarılması, Büyük Türk Devrimi’nin yüceliğini gösteren parlak bir örnek ve bir belgedir.

Cumhuriyetin ilanından sonra Türk Ulusu’nu, gerçek özgürlük ve başarıya taşıyacak olan eğitim alanındaki çalışmalara öncelik verildi.

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki bütün azınlık okulları ve yabancı okullar, devletin denetimi altına alınarak eğitim birliği sağlandı. Eğitim,  ulusal ve çağdaş bir nitelik kazandı. Millî Eğitim Bakanlığı bilimsel ve mesleki eğitim gereksinimini  karşilayacak  biçimde yapılandırıldı. Millî Eğitim aracılığı ile kültürel gelişim sağlandı. Ulusal birlik ve beraberlik duygusuyla toplumsal ilerleme ve çağdaşlaşma gerçekleştirildi.

Bakanlık yetkililerine, okul yöneticilerine özellikle öğretmen arkadaşlarıma sesleniyorum. Yüzyıl önce bugün eğitimin getirilmek istenen düşünce , anlayış ve uygulamalarına bakalım. Bir de yüz yıl sonra bugün gelinen noktaya göz atalım. Yüz yıl önce alınan kararların kaçı bugün uygulanmakta?

Kendimizi bir sorgulayalim. Gelinen bu noktada bizim sorumluluğumuz ne kadar? Düşünelim, sorgulayalim ve 3 Mart gününün anlam ve önemini iyi kavrayalim.

Atatürk ilke ve devrimlerine sahip çıkan, 3 Mart yasalarını uygulayan çağdaş ve yurtsever egitimcilerin günü kutlu olsun!